Topografie en cartografie (F9XC7A)

Code	F9XC7A
Studiepunten	4
Semester	Jaarvak (Deel Topografie in het 1e semester, deel Cartografie in het 2e)
Jaar	2ba

Het eerste deel van het vak (topografie) geeft een inleiding in hoe men om moet gaan met topografische apparaten zoals de niveaumeter en het total station. Ook wordt er gekeken naar zaken als GPS, afstandsmeting, landmeting, kaartprojecties etc. Dit wordt toegepast tijdens de terreindagen in november. Het tweede deel (cartografie) gaat in op hoe een goede kaart ontworpen wordt.

Examenvorm

Het examen topografie heeft een theoretisch deel met schriftelijke vragen en een praktisch deel waarbij je met een niveaumeter of theodoliet moet kunnen werken. Het verslag van de terreindagen telt mee. Het deel cartografie heeft een mondeling examen met schriftelijke voorbereiding en een praktisch deel waarbij je met ArcGIS een kaart moet maken.

Examenvragen

2023-2024

Topografie:

• Teken volgende theoretische concepten zonder woorden te gebruiken

1. collimatiefout
2. lage GDOP
3. Cloud-to-Cloud
4. parallax

• (gegeven: metingen van een waterpassing)

1. Stop de volgende metingen in een tabel met daarin ook het verschil, de afgelegde afstand, het peil en het gecorrigeerde peil
2. Als de sigma(1kmHT) van het toestel waarmee deze meting werd gedaan zus of zo was, wat is dan de maximum toegelaten fout? Geef ook de formule weer die je gebruikt om dit te vinden
3. Wat voor soort waterpassing was dit (kringwaterpassing want twee keer A)
4. Wat is een automatisch waterpastoestel?
5. Stel we willen hoogte berekenen met een GPS, wat is dan de verwachte nauwkeurigheid van dit resultaat?

• Op een archeologische site willen we het onbekende punt X berekenen. Gegeven zijn de coordinaten van het punt A (zus en zo) en het punt B (zus en zo). Gemeten is de hoek tussen de punten PXQ en PQX. Ook gemeten zijn de afstanden BP, AP, AQ, en BQ. Ten slotte zijn de hoeken APB en AQB gemeten. Daarnaast bevindt P zich ten noorden van AB en Q bevindt zich ten zuiden van AB.

1. Maak een tekening van deze punten en duidt hier alle metingen op aan
2. bereken coördinaten van het punt P
3. Bereken coördinaten van het punt Q
4. hoe accuraat mogen we verwachten dat de coördinaten van het punt Q zijn?
5. Bereken nu het punt X
6. Met wat voor soort methode is het punt X berekent

• Professor Yan Tristant heeft een concessie gekregen om op te graven in Dendera. Naast de bekende tempel van Hathor bevindt zich daar ook een groot tombecomplex.

Professor Tristant wilt de site inmeten met een D-GPS. Wat is dit apparaat en leg uit (werking, nauwkeurigheid, beperkingen, etc)

1. Wat is UTMN36? Maak een tekening en leg uit
2. Wat is GWS86?
3. Wat is een geoïdaal model? Is dit nodig voor een goede meting met een D-GPS?
4. Professor Tristant wilt ook orthofoto’s maken van de site. Leg uit welk methodiek hij daarvoor moet gebruiken en welke stappen hij met zowel de fysieke apparatuur als de digitale software moet ondernemen.
5. Maakt het uit als hij bij deze fotos zijn drones 20m hoger laat vliegen? Zo ja, waarom?

Cartografie:

• Je krijgt een aantal kaarten en je moet vertellen wat er fout mee is
• Maak een lijn-topologie arc tabel
• Leg uit: data-reductie en Peutingerkaart
• Praktijk: karteer de hoeveelheid vondsten per m². Hier moet je een excel bestand in Qgis kunnen zetten, bestanden kunnen joinen, expressies kunnen uitvoeren en weten hoe je de symboliek moet toepassen.

2022-2023

Topografie:

• Gegeven: metingen van een cirkelwaterpassing met terugslag

1. Tabel tekenen, f bepalen, vereffenen, …

• Meting van een toren uit twee standpunten

1. Vanalles berekenen idk
2. Voorwaartse insnijding

• GNSS, theorie toepassen op een voorbeeld
• Wat is UTM
• Teken

1. Structured light scanner
2. Oblieke foto
3. Omvalling (denk ik)
4. FM golf

Cartografie:

• Theorie

1. Enkele slechte kaarten letterlijk uit de cursus, waarom zijn ze slecht?
2. Maak een lijntypologie met boogtabel (riviernetwerk Dijle)
3. Wat is: TO-kaart, Munsell kleurmodel, data - reductie

• Praktijk

1. Excel linken met attributen, kleurschemas, …
2. Take home examen maar makkelijker

2016-2017

Cartografie:

• Enkele RGB-waarden: (0,0,0), (225,225,225), (127,127,127), (127,0,0) en (225,0,0). Welke kleuren zijn dit? Kan je deze plaatsen op een grafiek waarbij de x-as de verzadiging is en de y-as de grijswaarde. Waar zouden deze staan op de Munsell-piramide?
• Bepaal knopen, bogen en polygonen. Maak een polygonentopologie.
• Bespreek het Douglas-Peuker algoritme aan de hand van een voorbeeld. Waarom zouden we dit algoritme gebruiken bij een raster-vector conversie?
• Leg uit: digitaal cartografisch model, TO-kaart, divergerend-sequentieel schema

2014-2015

Cartografie:

• Je kreeg 3 kaartjes die letterlijk uit de cursus kwamen en je moest zeggen wat er fout aan was (er zat 1 goede tussen)
• Het aanmaken van een polygonentopologie. Je krijgt een tekening en je moet de bogen en knopen benoemen en de topologie opmaken.
• Leg uit: Visuele isolisatie, sequentieel-sequentieel kleurenschema, TO-kaart, mentale kaart.
• Je kreeg een bogen tabel en je moest de polygonen tekenen en de knopen en polygonen tabel maken
• je kreeg kaart waar de labels verkeerd waren en dan aanduiden hoe het wel moest
• Een opgraving op kaart zetten, hoe zou je dat doen? je hebt per vondst een plaats (aangeduidt op de kaart), een beschrijving (pijlpunt, munt,...) en een datering
• Maak een kaart (in percentages) van het aantal diabetespatienten per Amerikaanse staat.
• Maak een kaart over de evolutie van het aantal vliegtuigpassagiers per land in europa ten opzichte van 2008

2013-2014

Topografie:

• Zowel met statische GPS als met een doorlopende waterpassing met een waterpastoestel wordt een hoogteverschil opgemeten tussen 2 punten die 5 km uit elkaar liggen.

1. Met GPS kan je echter niet rechtstreeks dit hoogteverschil inmeten. Wat heb je nog nodig om dit te kunnen doen?
2. De resultaten van de twee technieken zullen allicht enigszins verschillen. Wat zijn hier de voornaamste redenen voor?
3. Bespreek de nauwkeurigheden van de twee technieken. Welke techniek is hier het meest te vertrouwen?

• Ergens in de jungle is een tempel met een hoge toren gevonden m.b.v. een luchtfoto.

1. Iemand beweert dat het met alleen deze foto mogelijk moet zijn om de hoogte van de toren te berekenen. Klopt dit of niet? Argumenteer (liefst met een figuur).
2. Indien we nu nog over een tweede foto beschikken, beweert iemand anders dat de hoogte van de toren op basis van het parallaxverschil berekend kan worden. Klopt dit? Zo ja, hoe gaat dit in zijn werk. Argumenteer.

• Hoe zou je een grid van 5mx5m uitzetten indien je enkel over 1 touw van exact 5m beschikt (+ materiaal om punten aan te duiden natuurlijk)?

Cartografie:

• pas het Douglas-Peuker Algoritme toe op volgende lijn
• RGB schema. Welke kleuren zijn (0,0,0), (255,255,255), (127,127,127), (127, 0,0) en nog een paar andere met combinaties van 0, 255 en 127. Zou je deze kleuren kunnen plotten op een X-Y diagram met op de X-as de verzadiging en op de Y-as de grijswaarden?
• bijvragen: Munsell, typografische variabele, georiënteerde topologie, divergerend kleurenschema
• 3 Kaarten (rechtstreeks uit cursus): wat is goed en slecht
• Gegeven een spaghettimodel: maak een polygonen topologie
• Leg uit: T-O kaart, mentale kaart, sequentieel-sequentieel schema:
• Bijvragen: hoe test ik een mentale kaart? (vragen om na te tekenen) en hoe kan een computer de polygonen herkennen bij een topologie (telkens terugkeren via meest linkse weg).
• Maak thematische kaart met nationale productie (in ton): verschil tussen 2002-2012 ten opzichte van referentiejaar 2002.
• Je kreeg een excel-bestand met europese spoorweglengtes en een kaart van de EU. Opdracht: maak een thematische kaart over de relatieve spoorwegdichtheden van de landen (m/km²). Verdeel manueel je data in 6 goede klassen

2012-2013

Topografie:

• Flepos geeft een absolute plaatsbepaling. Correct of fout. Beargumenteer.
• Gegeven: geoid separation - 30.644 m, orthometrische hoogte 12m.

Gevraagd: Hoeveel bedraagt ellipsoïdale hoogte? Schets globale geoïde t.o.v. globale ellipsoïde

• Gegeven: opgraving lokaal grid uitgezet met theodoliet; vondsten ingemeten in lokaal assenstelsel; opgraving wordt groter onder invloed van recent onderzoek op basis van satellietbeelden; satellietbeelden rechtstreeks ingelezen in GIS-pakket met universele coördinaten (Latitude, Longitude, geoïde WGS 84); vaste punten verdwijnen door recente activiteiten

gevraagd: werkwijze bestaande gegevens originele site integreren met nieuwe gegevens nabijgelegen sites en satellietbeelden; welke meettechnieken; Hoe ga je concreet te werk? Vanaf voorbereiding (kan al in Leuven) tot het samenvoegen van alle date in GIS-pakket.

2009-2010

Cartografie:

• Duid op onderstaande tekening de knopen, bogen en polygonen aan en maak een polygoontopologie
• Welke kleur hebben de volgende waarden in een RGB codering? ((0,0,0)(255,255,255)(127,127,127)(255,0,0)(255,255,0)(127,0,0)
• Leg kort uit: visuele isolatie, mentale kaart, datareductie, sequentieel-sequentieel