Inleiding tot het historisch onderzoek (FOLA0A)

Docent(en)	Prof. Soen (plaatsvervanger: Bram De Ridder)
Code	FOLA0A
Studiepunten	4
Leslocatie	De Valk
Semester	1e semester
Jaar	1ba

Dit vak geeft de basis van hoe men een historisch onderzoek moet uitvoeren.

Examenvorm

Het examen is volledig schriftelijk.

Examenvragen

2023-2024

• Hoofdvraag: (10/20) KULeuven vraagt naar een historisch onderzoek naar de impact van Nine Eleven. Schrijf een rapport over de vraagstelling en het interdisciplinair bronnencorpus. Bespreek ook via de historische kritiek of je de volgende bron kan gebruiken: de officiële tekst van de speech die George W. Bush gaf op de avond van de aanslag en waarin hij pleitte om te strijd tegen terrorisme te versterken.
• Wat is cultuurgeschiedenis? Bespreek historici of historische studies… (4/20)
• Hoe kan de hulpwetenschap diplomatiek historici helpen bij een onderzoek? (2/20)
• Wat zijn annalen? Hoe helpen ze bij een onderzoek naar de Klassieke Oudheid? (2/20)
• Waarom waren de studies van Eric Hobsbawm ( 1917-2012) belangrijk voor historici? (2/20)

2022-2023

• Voor de 600-jarige verjaardag van de KUL vraagt de faculteit jou om een monografie te schrijven over het studentenleven in Leuven in de vroegmoderne periode, toen nog voornamelijk bevoordeelde, mannelijke studenten konden studeren. Je wordt nu gevraagd om al een preliminair rapport door te sturen. Bedenk hiervoor een passende onderzoeksvraag en een multidisciplinair bronnencorpus aangepast aan die vraag.

De notities van Hendrik Wouters, student aan de artes-faculteit tussen 1648-1650, zijn bewaard in het M-Museum van Leuven. Zij zijn gratis raadpleegbaar online via het Magister Dixit-project. In zijn notities schreef Wouter niet enkel commentaren op de logica van Aristoteles op. Hij maakte ook tekeningen van zijn peda ‘het varken’. Daarnaast tekende hij ook studentendrinkgelagen, -dobbelspelen en verschillende drankgelegenheden. Daarnaast tekende hij ook verschillende religieuze symbolen en nam hij opgetekende studentenliederen op. Mogelijks wilde hij zijn notities ook als aandenken aan zijn studententijd gebruiken, of om later als bewijs te dienen voor zijn studies. Dit gebeurde wel vaker in zijn tijd en verschillende oudstudenten lieten zelfs hun notities inbinden in mooi leder. Pas nu de historische kritiek toe op de notities van Wouters en beargumenteer of ze nuttig zijn voor jouw onderzoek volgens jouw specifieke onderzoeksvraag. (max 2 bladz, 10 punten)

• Los de volgende twee vragen op. Je krijgt voor elke vraag een halve bladzijde (8 punten)

1. Geschiedkundig onderzoek is een cultureel verschijnsel. Beargumenteer en leg uit met de historici Oswald Spengler en Pierre Nora als voorbeelden.
2. Stel dat je een onderzoek moet maken over de culturele en politieke verhoudingen aan het hof van Louis XVI, waar gaat dit onderzoek dan over?

• Situeer en typeer volgende termen of historici. Je krijgt voor elk een kwart van een pagina. (2 punten).

1. Sima Qian
2. Alltagsgeschichte

2017-2018

• De Universitaire Pers vraagt je een interdisciplinair historisch onderzoek te doen naar de Eerste Wereldoorlog. Schrijf een rapport waarin je je gekozen vraagstelling en bronnencorpus toelicht. Bespreek aan de hand van de historische kritiek of je volgende bron, de Feldzeitung (krant) Landsturm, zou gebruiken voor jouw onderzoek of niet.
• Wat zou je willen onderzoeken over Nine Eleven, licht kort de context toe en beschrijf daarna plaats, tijd en schaal voor uw onderzoek.
• Je wordt uitgenodigd voor een panelgesprek over het nut van geschiedonderzoek. Verzin tegenargumenten voor:

1. Geschiedonderzoek is niet objectief
2. Geschiedonderzoek is niet nuttig

• Definieer

1. Lucien Febvre
2. Vorstenspiegel

2015-2016

• KULeuven vraagt naar een historisch onderzoek naar de oorzaken van Nine Eleven. Schrijf een rapport over de vraagstelling en het bronnencorpus. Bespreek ook via de historische kritiek of je de volgende bron kan gebruiken: de officiële tekst van de speech die George W. Bush gaf op de avond van de aanslag en waarin hij pleitte om te strijd tegen terrorisme te versterken.
• Pas de methode van Braudel toe op je onderzoek. Bepaal tijd, plaats en context zoals Braudel deed in 'La Méditerrannée'
• Hoe kan je de economische context toepassen op Nine Eleven.
• Je moet een column schrijven over het maatschappelijk belang van historisch onderzoek over Nine Eleven. Geef twee argumenten en werk deze uit aan de hand van de cursus en het standpunt van Richard Evans (tekst 2002)
• Leg uit en situeer

1. Eric Hobsbawm
2. Diplomatiek

Herexamen augustus 2016:

• De KU Leuven universitaire pers vraag om een historisch onderzoek te schrijven over de jodenvervolging tijden WO II. Schrijf een wetenschappelijk rapport waarin je je vraagstelling voorstelt en de historische methode toepast. Pas de bronnenkritiek toe op de dagboeken van Anne Frank en oordeel of ze voor jou een goede bron zijn.
• De KU Leuven wil dat je het onderzoek aanvult met de volgende onderdelen. Leg uit wat ermee bedoeld wordt en vertel hoe je het zou aanpakken

1. Complementaire analyse
2. Culturele analyse

• Tijdens een debat met nakomelingen van Holocaust-overlevenden zeggen zij dat historisch onderzoek enkel de feiten geeft en dat het allemaal nogal droog wordt voorgelegd. Geef twee argumenten waaruit blijkt dat historisch onderzoek toch nut heeft.
• Contextualiseer

1. Carlo Ginzberg
2. Prosopografie

2014-2015

• casus: Bespreek de Culturele politiek van Karel de Grote

Verzin vraagstelling, historische methode voor je onderzoek en pas historische kritiek toe op Einhard's biografie (2 pagina's max)

• Hoe zou je in je onderzoek toepassen:

1. comporatieve analyse (0,5 pagina)
2. culturele analyse (0,5 pagina)

• Verklaar de stellingen van Evans en Rousso omtrent de rol van een historicus in een rechtzaak (court witness). (voor beide stellingen een halve pagina)
• Wat is jouw eigen stelling? Bespreek a.d.h.v. argumenten uit de cursus
• Verklaar:

1. Eric Hobsbawn: 1/8 pagina
2. Hagiografie: 1/8 pagina

Herexamen augustus 2015:

• De Universitaire Pers vraagt je een interdisciplinair historisch onderzoek te doen naar de Eerste Wereldoorlog. Schrijf een rapport waarin je je gekozen vraagstelling en bronnencorpus toelicht. Bespreek aan de hand van de historische kritiek of je volgende bron, de Feldzeitung (krant) Landsturm, zou gebruiken voor jouw onderzoek of niet.
• Wat zou je willen onderzoeken over Nine Eleven, licht kort de context toe en beschrijf daarna plaats, tijd en schaal voor uw onderzoek.
• Je wordt uitgenodigd voor een panelgesprek over het nut van geschiedonderzoek. Verzin tegenargumenten voor:

1. Geschiedonderzoek is niet objectief
2. Geschiedonderzoek is niet nuttig

• Definieer

1. Lucien Febvre
2. Epigrafie

2012-2013

• Je krijgt van de Leuvense Universitaire Pers de opdracht om een historisch onderzoek te voeren naar de ervaringen van de Belgische soldaten in de Westhoek tijdens WO I. Bespreek de methodologische relevantie van jouw onderzoek/vraagstelling met betrekking tot het onderzoek van J. Horne. Bespreek je bronnenselectie. De Canadese arts J. McCrae schreef in 1915 het gedicht 'In Flanders Fields' (later, op 8-12-1915 gepubliceerd in het Engelse tijdschrift Punch). Pas de bronnenkritiek hierop toe. Is dit een goede bron voor je onderzoek? (max. 2 pag)
• Bespreek de risico's van de periodisering 1914-1918 voor je onderzoek. Kunnen de inzichten van Braudel je hierbij helpen? (max. 1 pag)
• Na de publicatie van je onderzoek wordt je als 'expert witness' uitgenodigd voor een televisiedebat met Belgische politici over WO I. Neem je deel aan het debat? Geef twee argumenten waarom wel/niet en wat is de rol van de historicus dan? (max. 1/2 pag)
• Plaats in de historische context: Robert Darnton, eschatologie (max. 1/4 pag elk)

2011-2012

• Maak een historische kritiek voor een 19de eeuwse krant, die duidelijk is gemaakt op papier uit houtslijp
• Maak een recensie van Horne voor de Annales
• Mark Bloch en longue durée
• Historische studie over de ervaring van soldaten tijdens WO II
• Breukpunt Nieuwste tijd (vanaf 1789) als conventioneel? Waarom zo belangrijk voor de historicus?
• Hitler - Diaries en Lucien Febvre
• Hoe zou je als historicus een publieksmuseum maken over WO II?
• Hoe zou je de inzichten van Braudel kunnen toepassen op de geschiedenis van de Zwarte Zee
• Demografie en Arnold Toynbee
• Historische kritiek uitoefenen op de werken van Herotodus
• 'Museum Europa', hoe zou jij die inrichten rond het thema Europese integratie
• Je werkgever vraagt je een studie te doen naar astronomie in de nieuwe tijd. Hoe ga je te werk?
• Wat is volgens Richard Evans het doel van de historicus (cfr. Artikel)
• Fernand Braudel
• Falsum
• Je doet een studie naar de diplomatieke cultuur van de VS van 2000-2010? Zou je Wikileaks gebruiken als medium voor bronnen? Bespreek wat je met deze informatie doet…
• Vergelijk theoretisch de begrippen 'detachment', 'embeddedness', 'otherness'. En de epistologische toepassing daarvan

2010-2011

• Periodisering en tijdsaanduiding uitleggen. Hoe gaat de historicus hiermee om
• Geef het verschil tussen historici die de geschiedenis van de fysica bestuderen en fysici die de geschiedenis van de fysica bestuderen. Wat zei Thomas Kuhn hierover?
• Waarom bespreekt Evans 'The Hitler Diaries' in zijn verdediging van geschiedenis?
• Welk stuk van Evans is je het meeste bijgebleven?